Van xả khí là gì?

Van xả khí (tên tiếng anh là Air vent valve, automatic bleeding valve hay air release valve) là thiết bị được lắp đặt trên đường ống nhằm loại bỏ lượng khí có trong dòng lưu chất. Không khí hoặc các khí khác có thể xâm nhập vào trong hệ thống ống nước.

Van xả khí được sử dụng trong các hệ thống có áp suất để thoát không khí không mong muốn bên trong lưu chất. Không khí bị mắc kẹt trong đường ống có thể gây ra các vấn đề về máy bơm, búa nước, gây tăng áp suất, v.v… Đặc biệt là lưu chất không thể chảy xuyên suốt và giảm công suất của hệ thống.

Đoạn ống bị tích tụ không khí dễ bị oxi hóa và han rỉ. Việc loại bỏ không khí giúp hệ thống hoạt động với công suất tối đa, từ đó tiết kiệm nhiều chi phí. Ngoài ra nó còn giảm hư hao vật tư và chi phí sửa chữa

Do tính chất của không khí là nhẹ hơn nước, nên van thường đặt ở các điểm cao nhất của hệ thống. Nhưng trong một hệ thống có bơm để lưu thông thì điều này không cần thiết. Thay vào đó, chúng được đặt ở các điểm cao cục bộ.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van xả khí

Cấu tạo

Như hình thì chúng ta thấy được van bao gồm các thành phần sau

Thân van

Được đúc bằng gang, đồng, hoặc inox. Tùy theo từng hệ thống mà ta lựa chọn vật liệu cho phù hợp với lưu chất.

Nắp van

Được làm cùng chất liệu với thân van. Kết nối với thân van thông qua kết nối bu lông. Trên nắp van có lỗ thoát để xả khí ra ngoài môi trường.

Bóng phao

Làm từ các vật liệu nhẹ, được chế tạo rỗng ruột. Bóng phao được kết nối với đòn bẩy để giúp đóng mở lỗ xả khí, giúp xả khí ra ngoài môi trường.

Lỗ xả khí

Được chặn bởi một nút cao su. Nút này liên kết với bóng phao qua đòn bẩy. Nhờ sự lên xuống của bóng phao mà nút bịt hoặc mở giúp thoát lượng khí ra ngoài.

Nguyên lý hoạt động

Không khí nhẹ hơn nước nên thường nổi lên trên. Van được lắp ở các điểm cao cục bộ nên lượng không khí sẽ đi vào đầu vào của van. Không khí đi vào van làm mực nước trong van hạ xuống. Từ đó bóng phao hạ xuống kéo theo đòn bẩy làm nút van mở ra, rời khỏi vị trí chặn lỗ xả khí. Khí trong van được xả hết ra ngoài, kết thúc quá trình xả khí. Khi không khí được thoát hết ra ngoài, nó được thay thế bằng nước, phao được nâng lên và đóng lỗ van lại.

Phân loại van xả khí

Phân loại theo vật liệu.

Van xả khí bằng đồng

Van xả khí  bằng đồng được sử dụng trong cá hệ thống đường ống nhỏ, lưu lượng nước thấp. Van có kích thước nhỏ, từ DN15 đến DN50, được làm hoàn toàn từ đồng thau, bên ngoài phủ mạ crom. Van được sử dụng chủ yếu cho các hệ thống dân dụng của các hộ gia đình.

Van xả khí gang

Van xả khí gang là dòng van thông dụng nhất trên thị trường. Van được sử dụng trong rất nhiều ứng dụng, từ các hệ thống nhỏ đến rất lớn. Thân van được đúc bằng gang, chịu được áp lực cũng như nhiệt độ cao. Van thường sử dụng nhiều trong các hệ thống như cung cấp nước sinh hoạt, xử lý nước thải, v.v…

Phân loại theo kiểu kết nối

Van xả khí lắp ren

Sử dụng trong các hệ thống nhỏ, từ DN50 trở xuống. Kết nối ren giúp việc lắp đặt cũng như bảo trì dễ dàng hơn. Đây thường là các dòng van đồng hoặc van gang.

Van xả khí lắp bích

Đối với các dòng van size lớn hơn, từ DN50 trở lên, việc kết nối ren trở nên khó khăn và không đảm bảo. Thì chúng ta sử dụng kết nối bích, van lắp bích thường là van gang, sử dụng cho các hệ thống lớn như hệ thống cấp nước, xử lý nước thải cho thành phố.

Ứng dụng của van xả khí

Van xả khí được sử dụng nhiều trong các hệ thống đường ống dẫn nước, xử lý nước thải các hệ thống xử lý nước, hệ thống xử lý nước thải. Van được sử dụng rất nhiều trong các hệ thống cung cấp nước sạch lớn của các thành phố.

Van là thành phần không thể thiếu trong các hệ thống truyền dẫn khép kín. Van loại bỏ các túi khí trong đường ống đồng thời cho phép lượng không khí quay lại hệ thống đường ống.

Tại sao phải sử dụng van trong các ứng dụng nước

Trước khi khởi động, đường ống chứa đầy không khí. Khi bơm hoạt động, đường ống được lấp đầy bởi nước. Lúc này, phần lớn lượng không khí sẽ được đẩy ra ngoài qua các hệ thống van, vòi và các thiết bị cơ khí khác. Tuy nhiên, vẫn có một lượng lớn không khí bị kẹt lại trong hệ thống đường ống.

Thứ hai, nước chứa khoảng 2% không khí, chúng sẽ thoát ra tùy thuộc và nhiệt độ và áp suất tăng giảm. Không khí thoát ra có thể xâm nhập vào van và các thiết bị khác gây ra hiện tượng chân không.

Khí mắc kẹt trong hệ thống gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động và hiệu quả của hệ thống. Lượng khí đủ lớn ảnh hưởng rất nhiều đến lưu lượng của dòng nước thậm chí ngăn chặn dòng chảy.

Khi đi các hệ thống van hoặc các thiết bị điều tiết đóng mở khác. Túi khí bong ra có thể gây ra sự cố hoặc búa nước. Búa nước có thể gây ra hư hỏng thiết bị hoặc gây nên rò rỉ ở các khu vực kết nối. Sự ăn mòn của đường ống cũng xảy ra nhanh hơn nếu thường xuyên tiếp xúc với túi khí. Điều này ảnh hưởng đến tuổi thọ của toàn bộ hệ thống.

Ưu điểm của van xả khí

Van xả khí bảo vệ hệ thống đường ống và duy trì hiệu quả của cả hệ thống. Van là thiết bị hoàn hảo để xả khối lượng khí lớn trong quá trình xả lưu chất hoặc khỏi động máy bơm. Van cũng cho phép không khí quay trở lại đường ống. Điều này rất quan trọng vì hệ thống có thể bị sụp đổ dưới áp suất âm. Van xả khí là một van hoạt động hoàn toàn tự động.